Bạn có từng mắc hai sai lầm với cùng một nguyên nhân? Bạn nghĩ thế nào nếu trong tay chẳng may vấp sai lầm từ sớm? Có bao giờ bạn ghi chép lại những sai lầm của mình? Đây là quản trị rủi ro trong đầu tư, không phải giao dịch. Nên sẽ khác một chút. Sẽ không có quy tắc giảm 8% thì cutloss hay tương tự…
1. Vậy quản trị rủi ro trong đầu tư thì như thế nào?
Kỷ luật không bao giờ thừa
Kỷ luật này không giống như kỷ luật trong giao dịch, kiểu như cutloss tại 8% hay đại loại như vậy. Bởi nếu làm như vậy bạn sẽ phải theo dõi biến động thị trường rất nhiều, và sẽ phải cutloss liên tục.
Bạn cần phải tìm cho được cổ phiếu đạt đủ các tiêu chí khách quan và chỉ hành động lúc đó, chứ không phải bất kỳ lý do nào khác.
Nhằm duy trì tinh thần tự học hỏi, bạn nên sắm cho mình cuốn sổ, hoặc ít nhất là luôn note lại những gì học được một cách ngẫu nhiên trên máy tính, điện thoại… Trong đó, bạn nên tóm tắt các lý do khiến bạn mua vào cổ phiếu, các bài học sai lầm mà bạn đã gặp phải trong đầu tư, các nguyên tắc đầu tư mà mỗi lần trước khi quyết định mua cổ phiếu bạn sẽ phải mở ra và check lại xem mình có sắp vi phạm điều gì hay không. Đây là khâu quan trọng nhằm quản trị rủi ro trong tầm kiểm soát.
Giá cổ phiếu khi mua thấp hơn mức lãi suất phi rủi ro
Trong nhiều trường hợp, NĐT thường hay so sánh lãi suất có được từ số vốn ban đầu bỏ ra để mua cổ phiếu so với lãi suất đem lại từ các tài sản phi rủi ro như chứng chỉ tiền gửi hay sổ tiết kiệm.
Có nghĩa là như thế nào? Giả dụ, nếu bạn gửi tiết kiệm ngân hàng với lãi suất là 6.5%/năm. Vậy thì với mức giá cổ phiếu mà bạn lựa chọn để giải ngân phải là không bị đắt hơn so với lãi suất phi rủi ro đó thì mới được coi là mua được rẻ. Điều này thường thể hiện ở yếu tố cổ tức hàng năm.
Ví dụ: giả sử công ty XYZ chia cổ tức đều đặn hàng năm là 1.500 đ/cp, nếu bạn mua vào cổ phiếu XYZ với giá 22.000 đ/cp thì bạn có được mức lợi suất là ~6.8%/năm (1.500/22.000 x 100).
Không nhất thiết phải áp dụng công thức này khi mua bán cổ phiếu, mà đây chỉ là một trong những yếu tố thể hiện biên an toàn trong lựa chọn giá cả để giải ngân, cũng như giúp tránh việc vội vã trong đầu tư và biết được mức giá bạn bỏ ra đang như thế nào. Để từ đó, sẽ bớt phải đi hỏi người khác những câu hỏi dạng như “mã XXX này em mua lúc giá YYY, anh thấy sao?”
Giá cổ phiếu khi mua thấp hơn tốc độ tăng trưởng trung bình
Đối với cổ phiếu tăng trưởng (mà không có tính chất chu kỳ), việc mua vào với vùng giá thấp hơn sự tăng trưởng trung bình của DN là một lợi thế tốt đẹp và là lý do chính đáng để nắm giữ trong nhiều năm.
Quan tâm đến tính chu kỳ của cổ phiếu
Những công ty thuộc dạng chu kỳ luôn có cách biến động giá khác biệt so với các công ty dạng tăng trưởng.
Các công ty tăng trưởng có vị thế cạnh tranh hàng đầu & lợi nhuận ít chịu tác động chu kỳ như VNM, DHG, VCB hay BVH … sẽ ít phải để tâm nhiều tới yếu tố chu kỳ. Song với các mã ngành tài chính nói chung, bạn nên cẩn trọng mức P/E của chúng. Bạn có thể hiểu nôm na là, nếu mức P/E của ngành này tăng quá cao thì bạn cần đứng ngoài quan sát nhiều hơn là mua vào. Và thường thì nếu trong giai đoạn suy thoái, các mã ngành này dù có rơi xuống rất thấp đi chăng nữa thì cũng chưa thể khả quan được ngay về mặt nội tại trong ngắn hạn.
Đôi khi, nhiều bẫy giá trị cũng sẽ xuất hiện trong giai đoạn suy thoái khiến bạn tưởng giá cổ phiếu đã rất rẻ (ví dụ P/B của cổ phiếu XYZ là 20.000 đ/cp, giá cổ phiếu đang là 19.000 đ/cp thì bạn sẽ cho là nó đang bị dưới giá trị thực, song nếu cổ phiếu này không phải là cổ phiếu đạt đủ các tiêu chí tốt, và chu kỳ giảm của kinh tế vẫn đang kéo dài thì mức giá 19.000 đ/cp khả năng cao vẫn sẽ còn bị giảm sâu thêm nhiều).
Bản thân cổ phiếu phải có tài chính lành mạnh
Đúng vậy, bạn không thể nào được coi là quản trị rủi ro tốt khi mà mua vào một cổ phiếu có khả năng tự quản trị rủi ro tài chính kém cỏi được. Dù có sử dụng phương pháp quản trị rủi ro nào chăng nữa, thì việc đòi hỏi chính công ty niêm yết phải có cơ cấu tài chính lành mạnh (thể hiện ở nợ vay, dòng tiền, trích lập dự phòng, phải thu,…) là điều không thể thiếu.
Hơn nữa, tùy theo mức lành mạnh về mặt tài chính hoặc các rủi ro về vĩ mô, ta còn có thể “tùy chỉnh” mức chấp nhận được của giá cổ phiếu. Rủi ro càng nhiều, biên an toàn càng cần phải lớn. Kỳ vọng tiềm năng cổ phiếu có lớn tới mức nào đi chăng nữa, mà quản trị tài chính không tốt cũng có thể khiến công ty bị giảm giá trị tới 60 – 70% trong chớp mắt là chuyện bình thường, như đợt dịch Covid-19 vừa rồi vậy.
Chấp nhận sự đa dạng hóa để quản trị rủi ro
Bạn phải sinh lời đến gấp đôi (100%) nếu trước đó bạn đã lỗ một nửa (50%), tức là nếu giá cổ phiếu từ 10.000 đ/cp giảm xuống còn 5.000 đ/cp (giảm 1/2), thì từ mức giá 5.000 đ/cp đó bạn phải chờ nó tăng lên 10.000 đ/cp (tăng x2) mới huề vốn. Mà thông thường thì cổ phiếu giảm giá sẽ nhanh hơn là tăng giá. Điều này cho thấy việc ngại cắt khoản lỗ sớm sẽ đem lại hậu quả lớn đến mức nào. Đến lúc này, bạn sẽ áy náy rằng tại sao ta không phân bổ danh mục ra từ sớm có phải đã đỡ thua lỗ nặng nề đến thế? hoặc là giá như ta chịu cắt lỗ sớm hơn thì bây giờ đã có tiền mặt để mua vào cổ phiếu tốt hơn.
Chứng khoán là kênh đầu tư vốn được coi là rủi ro thuộc hàng bậc cao – đối với những người non kinh nghiệm. Thế nhưng không phải chứng khoán nào cũng đều khó xơi như vậy. Ngoài cổ phiếu, thì trái phiếu hay chứng chỉ quỹ cũng là các hình thức đầu tư chứng khoán có độ an toàn hơn. Nếu bạn đang nghĩ trong đầu rằng rủi ro thấp hơn thì lợi nhuận cũng sẽ bị thấp hơn thì mình cho rằng suy nghĩ đó là chưa đúng. Ở thị trường chứng khoán VN, đã xuất hiện những loại chứng chỉ quỹ có đặc thù chuyên đầu tư vốn vào các cổ phiếu được chọn lọc theo các tiêu chí nhất định, ở đó các tổ chức sẽ thay bạn quản trị đồng tiền của mình với kỷ luật của họ – chứ không phải của bạn.
Thế cắt lỗ như thế nào?
Cắt lỗ – chính là hành động quản trị rủi ro. Đối với một nhà đầu cơ chuyên nghiệp, hành động cắt lỗ khi giá cổ phiếu giảm >8% là một nguyên tắc quan trọng. Họ thường đặt mức Stop loss như vậy bất chấp lý do là gì, đây là hành động “sửa sai ở giá cả”. Còn đối với một nhà đầu tư, hành động cắt lỗ không chỉ dừng ở biểu hiện mức giá cổ phiếu giảm sâu bao nhiêu % mà nguyên nhân sâu xa dẫn đến hành động này nằm ở các khía cạnh sau:
- Tại sao nó lại kết quả lợi nhuận thấp đáng kể so với dự tính như thế?
- Có phải ta đã quá tin tưởng vào những dự phóng tương lai?
- Tại sao gần đây ban lãnh đạo có dấu hiệu lạ thường như vậy?
- Lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp có còn được như khi mình phân tích hay không?
- Mức giá thấp mà mình đã bỏ ra liệu đã chiết khấu được rủi ro này hay chưa?
- Thời điểm mà bạn giải ngân khi nào chỉ là cảm hứng tức thì?
- Liệu mình có mua với mức P/E tới 20 lần cho những công ty chu kỳ?
Lời kết
Tóm lại, mua vì lý do gì thì hãy bán vì lý do đó. Hãy luôn đảm bảo rằng số tiền bạn bỏ ra cho mức định giá thị trường chung hoặc định giá ngành/lĩnh vực không cao hơn một cách phi lý so với các nước phát triển lân cận. Và đây chính là cách quản trị rủi ro trong đầu tư mà bạn cần nắm được.
Cảm ơn bạn đã quan tâm bài viết!
Xem thêm: https://hoclamgiau.com.vn/ky-thuat-seo-off-page/
Thu Phượng – Tổng hợp, chỉnh sửa
(Nguồn tham khảo: sonlonginvest, minhtran.blog, wikidautu)