Đối với pháp luật Việt Nam, trách nhiệm pháp lý là việc mỗi cá nhân cần làm và chịu hậu quả cho hành vi mình gây ra. Rất nhiều người câu hỏi thắc mắc và chưa hiểu rõ trách nhiệm pháp lý là gì? Bài viết sau đây sẽ chia sẻ tới các bạn Trách nhiệm pháp lý là gì? Đặc điểm trách nhiệm pháp lý. Cùng đọc thêm nhé!
Trách nhiệm pháp lý là gì?
Trách nhiệm pháp lý là hậu quả pháp lý bất lợi đối với chủ thể phải gánh chịu. Thể hiện qua việc họ phải gánh chịu những cách thức làm cưỡng chế nhà nước. Được quy định trong phần chế tài của các quy phạm pháp luật khi họ vi phạm pháp luật. Hoặc khi có thiệt hại diễn ra do những nguyên nhân khác được pháp luật quy định.
Trách nhiệm pháp lý còn là việc cá nhân, tổ chức cần phải thực hiện nghĩa vụ của mình trước pháp luật. Tùy theo tính chất, mức độ hành vi gây ra cá nhân, tổ chức phải gánh gánh chịu hậu quả hình sự, hành chính và bồi thường dân sự.
Ý nghĩa của trách nhiệm pháp lý
– Trách nhiệm pháp lý giúp việc ngăn ngừa, giáo dục và cải tạo những hành vi phạm luật. Chủ thể có hành vi vi phạm phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình.
– Giúp các chủ thể có ý thức tôn trọng, tuân thủ pháp luật;
– Nâng cao long tin của người dân đối với các quy định của pháp luật.
Đặc điểm trách nhiệm pháp lý
Trách nhiệm pháp lý có các đặc điểm sau:
– Trách nhiệm pháp lý là gì? Đây là loại trách nhiệm do pháp luật quy định. Đây là quy định khác biệt so sánh với các loại trách nhiệm như trách nhiệm tôn giáo, trách nhiệm đạo đức…
– Trách nhiệm pháp lý luôn gắn với các cách thức làm cưỡng chế của nhà nước.
– Chủ thể có hành vi vi phạm pháp luật phải chịu trách nhiệm, gánh chịu hậu quả pháp lý trước pháp luật.
– Trách nhiệm pháp lý là hậu quả bắt buộc chủ thể phải gánh chịu. Như thiệt hại về tài sản, về nhân thân… mà trong phần chế tài của quy phạm pháp luật quy định.
– Khi có thiệt hại xảy ra mà được pháp luật quy định thì phát sinh trách nhiệm pháp luật.
Xem thêm: Thuê kế toán làm báo cáo thuế ở Quận 5 – Taxplus
Phân loại trách nhiệm pháp lý
Trách nhiệm hình sự:
Là trách nhiệm của một người đã thực hiện một tội phạm, phải chịu một biện pháp cưỡng chế nhà nước là hình phạt vì việc phạm tội của họ. Hình phạt này do toà án quyết định trên cơ sở của Bộ Luật hình sự, nó thể hiện sự lên án, sự trừng phạt của nhà nước đối với người phạm tội và là một trong những cách thức làm để bảo đảm cho pháp luật được thực hiện nghiêm chỉnh.
Đây là loại trách nhiệm pháp lý nghiêm khắc nhất.
Trách nhiệm hành chính:
Là trách nhiệm của một cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân đã thực hiện một vi phạm hành chính, phải gánh chịu một biện pháp cưỡng chế hành chính tuỳ theo cấp độ vi phạm của họ.
Biện pháp cưỡng chế này do một cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền quyết định trên cơ sở pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.
Trách nhiệm dân sự:
Là trách nhiệm của một chủ thể phải gánh chịu những cách thức làm cưỡng chế nhà nước nhất định khi xâm phạm đến tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tự do, tài sản, các quyền và ích lợi hợp pháp của chủ thể khác hoặc khi vi phạm nghĩa vụ dân sự đối với bên có quyền.
Biện pháp cưỡng chế phổ biến đi kèm trách nhiệm này là bồi thường thiệt hại.
Trách nhiệm kỷ luật
Là trách nhiệm của người vi phạm kỉ luật phải chịu các hình thức xử lý kỉ luật do thủ trưởng cơ quan xí nghiệp, trường học áp dụng với cán bộ, công nhân viên, học sinh của cơ quan, tổ chức mình.Chủ thể áp dụng trách nhiệm kỷ luật là thủ trưởng, cơ quan đơn vị, xí nghiệp.
Như vậy đối với mỗi loại hành vi vi phạm khác nhau tùy thuộc theo hành vi đó là gì, hậu quả do hành vi đấy gây ra là ra sao sẽ là cơ sở để xem xét người thực hiện hành vi phải chịu trách nhiệm hình sự, trách nhiệm dân sự hay là trách nhiệm hành chính, xử lý kỷ luật theo quy định.
Xem thêm: Viên chức là gì? Cách phân biệt công chức và viên chức?
Cơ sở để chủ thể phải chịu trách nhiệm pháp lý là gì?
Được biết đến từ khái niệm, cách hiểu về trách nhiệm pháp lý, có thể nhận ra, cơ sở để buộc chủ thể phải gánh chịu hậu quả pháp lý bao gồm:
– Cơ sở thực tiễn:
+ Chủ thể không phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu không có hành vi vi phạm pháp lý;
+ Không thực hiện truy cứu trách nhiệm pháp lý trong trường hợp chủ thể được miễn trách nhiệm pháp lý, không có khả năng trách nhiệm pháp lý (không có năng lực nhận thức hoặc làm chủ hành vi), chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm pháp lý, hoặc trong các trường hợp bất khả kháng mà pháp luật quy định không phải gánh chịu hậu quả pháp lý;
+ Các chủ thể trái luật bị buộc gánh chịu hậu quả pháp lý bởi các cá nhân, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền hoặc các chủ thể được pháp luật trao quyền;
Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý có những mối quan hệ thế nào?
Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, cụ thể:
– Vi phạm pháp luật là tiền đề, cơ sở của việc truy cứu trách nhiệm pháp lí đối với các cá nhân, tổ chức. Ngược lại, trách nhiệm pháp lí là hậu quả của việc thực hiện hành vi phạm luật chỉ phát sinh khi có sự việc trái luật.
– Trách nhiệm pháp lí được xoay chỉnh trong phạm vi quan hệ pháp luật nhất định và đã được thực hiện bởi
hai chủ thể: Nhà nước và cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi trái luật.
Theo đó, để khẳng định một cá nhân, tổ chức có lỗi trong việc thực hiện hành vi phạm luật và phải chịu trách nhiệm pháp lí thì cần phải tuân thủ một trình tự hơn thế nữa bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền do luật định.
Xem thêm: Định luật về Parkinson trong cách giải quyết vấn đề
Qua bài viết trên, mình đã chia sẻ tới các bạn Trách nhiệm pháp lý là gì? Đặc điểm trách nhiệm pháp lý. Hy vọng bài viết sẽ mang tới các bạn nhiều thông tin hữu ích. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết!
Vũ Thơm – Tổng hợp & chỉnh sửa
Tham khảo nguồn: (luathungson.vn, hieuluat.vn,…)