Nếu hiểu một cách khái quát, rủi ro trong đầu tư chứng khoán là khả năng giá trị khoản đầu tư giảm, khiến nhà đầu tư bị thua lỗ. Rủi ro trong đầu tư chứng khoán có nhiều loại khác nhau. Cụ thể mời bạn cùng xem qua bài viết dưới đây!
1. Rủi ro hệ thống
Rủi ro hệ thống hay được gọi là rủi ro thị trường, bao gồm những nguy cơ liên quan đến tất cả thị trường chứng khoán mà bất kỳ nhà đầu tư nào tham gia chứng khoán đều gặp phải.
Những rủi ro trong đầu tư chứng khoán của rủi ro hệ thống như: nguy cơ biến động lãi suất, nguy cơ biến động giá hàng hóa, rủi ro tiền tệ, nguy cơ tín dụng và nguy cơ thanh khoản.
Rủi ro giá hàng hóa
Nhà đầu tư khi tham gia đầu tư chứng khoán tức là đầu tư vào các công ty cổ phần phát hành chứng khoán, hay nói một cách cụ thể hơn chính là đầu tư vào hàng hóa và sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp đấy.
Có thể thấy giá hàng hóa tác động trực tiếp tới thị trường chứng khoán. Nhất là những hàng hóa liên quan tới chính sách tài khóa của nhà nước như: nhiên liệu xăng, dầu; giá điện, ga,…. do đó, khi giá hàng hóa thay đổi, nguy cơ giá chứng khoán diễn ra lớn hơn.
Rủi ro mô hình
Trong chứng khoán, nhà đầu tư tư thường chọn cho mình một mô hình đầu tư, có thể là một mô hình định giá tài sản và vốn,… Thế nhưng, việc xây dựng mô hình không tránh khỏi những yếu tố kỹ thuật cũng như thị trường bởi thị trường chứng khoán luôn biến động không theo một nguyên tắc nào.
Vì vậy, rủi ro mô hình là không có khả năng tránh khỏi. Phân tích kỹ thuật là phương pháp đầu tư được nhiều người áp dụng thế nhưng vẫn cần để ý tới các yếu tố tác động tới thị trường.
Rủi ro thanh khoản
Tính thanh khoản của chứng khoán là khả năng chuyển đổi đơn giản từ tiền sang chứng khoán và trái lại. Nguy cơ thanh khoản là sự bất ổn của chứng khoán khi điều kiện giao dịch thay đổi.
- Nếu như số lượng chứng khoán lớn, giao dịch xảy ra với khối lượng lớn có thể thấy thanh khoản ở mức cao, nhà đầu tư dễ dàng trao đổi cổ phiếu.
- Nếu như khối lượng trao đổi thấp, thậm chí có phiên không có giao dịch xảy ra có thể thấy thanh khoản ở cổ phiếu này là thấp.
Nguy cơ lãi suất gây ra bởi sự lên xuống của lãi suất trái phiếu chính phủ, lúc đó sẽ có sự dao động trong mức sinh lời hy vọng của các chứng khoán.
- Giá chứng khoán luôn biến động tỷ lệ nghịch với lãi suất thị trường, lãi suất thị trường tăng sẽ khiến cho giá trị thị trường của chứng khoán bị sụt giảm và ngược lại.
- Lạm phát sẽ khiến giá trị của đồng tiền thay đổi, gây dao động tới lợi nhuận của nhà đầu tư trong tương lai.
2. Rủi ro phi hệ thống
Rủi ro phi hệ thống là những rủi ro đặc trưng trong từng ngành hoặc từng doanh nghiệp. Ví dụ các nguy cơ khi đầu tư chứng khoán: tai nạn máy bay tới từ ngành hàng không, thông tin xấu từ một doanh nghiệp chứng khoán… Không phải toàn thị trường đều bị ảnh hưởng.
Rủi ro xếp hạng
Bất kỳ một ngành công nghiệp, dịch vụ nào đều có các đánh giá, xếp hàng hằng năm, trọng điểm là vào dịp cuối năm hoặc đầu năm sau. Nguy cơ về mặt xếp hạng như công ty giảm hạng so với năm trước, khiến giá trị của doanh nghiệp giảm, cổ phiếu xuống giá.
Rủi ro lỗi thời
Rủi ro này có thể diễn ra ở nhiều ngành sản xuất khi các sản phẩm đã rơi vào hiện trạng lỗi thời, không có giá trị đổi mới, không tăng trưởng lợi nhuận của nhiều năm khiến doanh nghiệp trở nên hoạt động trì trệ, giá cổ phiếu giảm sút.
Ví dụ: Nguyễn Kim là một thương hiệu “anh cả” trong ngành bán lẻ các thiết bị công nghệ, gia dụng,…. Ở Việt Nam qua nhiều năm. Song những năm gần đây, Nguyễn Kim tăng trưởng vô cùng chậm, thậm chí không tăng trưởng khi một loạt các đàn em như thế giới Di Động (MWG), hay FPT ra đời và tăng trưởng mãnh liệt. Đấy chính là rủi ro lỗi thời trong ngành công nghệ – một ngành đòi hỏi thay đổi lớn.
Rủi ro kiểm toán
Rủi ro này có thể đến với nhiều công ty bởi sự kiểm soát khoản chi và nguồn vốn kém, gây tổn hại tới giá trị công ty, hoạt động sản xuất không hiệu quả gây thiệt hại tới công ty cũng như giảm giá cổ phiếu.
Rủi ro truyền thông
Rủi ro truyền thông diễn ra khi doanh nghiệp phát hành chứng khoán phải đối mặt với sự kiện xấu, truyền thông xấu từ nhiều phía hoặc truyền thông sai sự thật gây ảnh hưởng xấu tới thương hiệu cũng như khiến giá cổ phiếu của công ty giảm nhanh.
Đây có thể coi là rủi ro của đầu tư chứng khoán có sức ảnh hưởng lớn nhất đối với các doanh nghiệp.
Rủi ro pháp lý
Rủi ro pháp lý là điều mà hầu hết các nhà đầu tư đều có thể mắc phải khi đầu tư chứng khoán và nguy cơ nếu không nắm vững pháp luật chứng khoán, nhà đầu tư có thể đối mặt với nguy cơ rủi ro cao. Thêm nữa, đối với các công ty phát hành chứng khoán, những thay đổi của pháp luật, thắt chặt chính sách thuế, quy định vốn,….cũng có thể gây rủi ro cho các công ty.
3. Giảm nguy cơ trong đầu tư chứng khoán
Để giảm nguy cơ trong đầu tư chứng khoán thì các nhà đầu tư phải tìm hiểu kĩ các phương thức đầu tư ít rủi ro nhất phía dưới.
Đa dạng hóa danh mục đầu tư
Nhiều lời khuyên cho các nhà đầu tư chứng khoán là không nên bỏ hết trứng vào một giỏ. đây là phong cách đầu tư đa dạng hóa danh mục. Nhà đầu tư có thể lựa chọn nhiều cổ phiếu của các công ty ở các ngành không giống nhau để giảm nguy cơ phi hệ thống đối với từng ngành.
VD nhà đầu tư có thể tham gia mua cổ phiếu của các ngành bất động sản, bán lẻ, dầu khí. nếu như giá dầu giảm, nhà đầu tư vẫn có thể bù nguy cơ từ hai khoản đầu tư vào bất động sản và bán lẻ.
Tập trung đầu tư lâu dài
Đây chính là phương pháp đầu tư dành cho những nhà đầu tư chuyên nghiệp chứ không phải nhà đầu tư mang tính đầu cơ. Cần tích lũy cho mình kiến thức, sự kiên nhẫn và dám mạo hiểm, tránh để cảm giác chi phối để theo dõi các mục tiêu lâu dài.
Tuân thủ nguyên tắc, kỷ luật
Nhà đầu tư nên xây dựng cho mình bộ nguyên tắc riêng: mức chốt lỗ, chốt lời, thời điểm bán, thời điểm mua,… Điều đấy sẽ giúp nhà đầu tư tránh khoản lỗ lớn.
Theo dõi thông tin, biến động thị trường
Luôn theo dõi thông tin, biến động thị trường chứng khoán cũng giống như biến động kinh tế để tránh những rủi ro hệ thống (lãi suất, giá hàng hóa,….) và cả phi hệ thống đối với từng ngành.
Chọn lựa công ty môi giới chuyên nghiệp
Nếu là một nhà đầu tư không chuyên, hãy lựa chọn cho mình một công ty môi giới chuyên nghiệp để nắm bắt được tình hình thị trường cũng như những lời khuyên hữu ích. Tránh những môi giới không chuyên, gây ra nhiễu loạn thông tin từ môi giới.
Lời kết
Trên đây là các rủi ro khi đầu tư chứng khoán mà nhà đầu tư có thể gặp phải. Để chiến thắng trên thị trường, nhà đầu tư chứng khoán phải tích lũy cho mình rất nhiều kiến thức để giảm thiểu tối đa nguy cơ.
Cảm ơn bạn đã quan tâm!
Thu Phượng – Tổng hợp, chỉnh sửa
(Nguồn tham khảo: Tpbs, Vcbf, Bsc)