Lạm phát là cụm từ được nhắc đến trong những năm gần đây. Khi lạm phát diễn ra có ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế, làm nhiều chủ đầu tư lao đao & khó khăn. Vậy lạm phát là gì? Có ảnh hưởng ra sao? Nội dung sau đây sẽ sẻ chia các thông tin liên quan đến về việc này.
Lạm phát là gì?
Lạm phát còn gọi là “inflation”, trong thực tế như đã đề cập, lạm phát không phải lúc nào cũng có ảnh hưởng tiêu cực đến một nền kinh tế. Vậy nên khi đề cập đến lạm phát, có thể hiểu rằng đối với nền kinh tế vĩ mô: Lạm phát chính là sự gia tăng mức giá chung một cách liên tục của hàng hóa và dịch vụ theo thời gian & dẫn đến sự mất giá trị của một loại tiền tệ nào đó.
Lạm phát là gì (Ảnh minh họa)
Khi mức giá chung tăng cao, cùng một doanh nghiệp tiền tệ sẽ mua được ít hàng hóa & dịch vụ hơn so với trước đó.
Vậy nên lạm phát lúc này phản ánh sự suy giảm sức mua trên một đơn vị tiền tệ. Với cách hiểu này có thể thấy, lạm phát của một loại tiền tệ sẽ tác động đến phạm vi nền kinh tế một đất nước, làm giảm giá trị tiền tệ của một quốc gia này so sánh với các loại tiền tệ của một quốc gia khác. Việc này có nghĩa là lạm phát của một loại tiền tệ sẽ gây ảnh hưởng đến phạm vi nền kinh tế sử dụng loại tiền tệ đấy.
Phân loại lạm phát
Việc xảy ra lạm phát hàng năm là hiện tượng hết sức tự nhiên xảy ra tại các đất nước sử dụng tiền mặt làm đơn vị trung gian thanh toán. Thông thường hiện tượng này thường được các đất nước đo lường theo đơn vị % và chia thành 3 mức độ cụ thể:
– Lạm phát ở mức tự nhiên: Từ 0 đến dưới 10%
Ở mức này, các hoạt động trong nền kinh tế vẫn diễn ra 1 cách bình thường. Thị trường ổn định, các hoạt động đầu tư ít nguy cơ và hoạt động của người dân xảy ra không có quá là nhiều khác biệt.
– Lạm phát ở mức phi mã: Từ 10% đến dưới 1000%
Khi trạng thái này diễn ra sẽ khiến cho nền kinh tế bị ảnh hưởng một cách nghiêm trọng. Gây thiệt hại trực tiếp lên toàn bộ các đối tượng đang hoạt động trên thị trường từ chính phủ, doanh nghiệp cho đến các cá nhân.
– Siêu lạm phát: trên 1000%
Một quốc gia chịu ảnh hưởng của siêu lạm phát sẽ phải gánh những hệ quả vô cùng nặng nề. Sẽ rất khó cho một nền kinh tế để có thể hồi phục như trang thái ban đầu khi đã rơi vào trạng thái này.
Đối với lạm phát, khi so sánh với các quốc gia khác, có thể nói đây là sự giảm giá trị của tiền tệ quốc gia này so sánh với giá trị tiền tệ ở các quốc gia khác.
Nguyên nhân dẫn đến lạm phát bởi một số nguyên nhân chính sau đây:
Lạm phát do cầu kéo
Trạng thái này có thể tạo thành khi xuất hiện sự gia tăng đột biến trong nhu cầu về tiêu sử dụng và đầu tư. Chẳng hạn, khi có những làn sóng mua sắm mới làm tăng mạnh tiêu dùng, giá thành của những mặt hàng này sẽ tăng. Từ đấy, ảnh hưởng đến hàng loạt các kiểu hàng hoá khác làm cho giá tiền của cả thị trường “leo thang”.
Vậy, chỉ vì nhu cầu về một mặt hàng tăng cao kéo theo việc giá trị đồng tiền bị mất giá dẫn đến việc người tiêu sử dụng phải dùng nhiều tiền hơn để sở hữu một hàng hoá hay dùng một dịch vụ. Tương tự, hiện trạng này cũng dựa vào sự biến động trong nhu cầu đầu tư: sự lạc quan của các nhà đầu tư làm tăng nhu cầu đầu tư & do đó đẩy mức giá tăng lên.
Lạm phát do số tiền bỏ ra đẩy
Có thể diễn ra khi tất cả các chi phí hàng hoá đồng loạt tăng lên trên thị trường. Các yếu tố làm nên chi phí đẩy được lên danh sách là thuế, chi phí bảo hiểm, giá thành nguyên vật liệu, tiền máy móc hay tiền lương công nhân,… trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Khi những chi phí này tăng giá để đảm bảo được lợi nhuận của mình các công ty buộc phải tăng giá sản phẩm.
Đó cũng chính là nguyên nhân dẫn đến đồng tiền mất giá. Trong thực trạng này, mọi biến số trong kinh tế vĩ mô trên thị trường đều biến động theo chiều hướng bất lợi, cụ thể: sản lượng giảm, cả sự mất giá của đồng tiền và thất nghiệp đều tăng cao. Chính vì như thế, hiện trạng này còn được gọi là lạm phát do số tiền bỏ ra đẩy hoặc sự mất giá của đồng tiền đi kèm với suy thoái (stagflation).
Lạm phát do cầu thay đổi
Là trường hợp khi nhu cầu trên thị trường về một mặt hàng rõ ràng giảm thế nhưng do là mặt hàng có nguồn cung ứng độc quyền nên bên công ty không thể giảm giá. Đồng thời, lượng cầu trên thị trường của một mặt hàng khác đang tăng lên từ đó kéo theo giá tăng,
Lạm phát do xuất khẩu
Bên cạnh những nguyên nhân trên, các nhu cầu về việc xuất khẩu cũng có những ảnh hưởng cụ thể đến tỷ lệ mất giá của đồng tiền trong một nền kinh tế. Đây chính là hiện tượng diễn ra do lượng cung & lượng cầu mất cân bằng trên thị trường. Nhất định, khi nhu cầu hàng hoá xuất khẩu tăng cao, dẫn đến lượng hàng hoá còn lại để cung cấp cho các nhu cầu tiêu sử dụng nội địa giảm & không đủ để thuyết phục cho người tiêu dùng. Lúc này, vô hình chung các sản phẩm bị thiếu hụt sẽ tăng giá lên.
Bên cạnh đó, tình trạng này cũng có thể diễn ra do luồng vốn chảy vào & nhu cầu xuất khẩu. Quan trọng là trong chế độ tỷ giá hối đoái cố định, điều này có thể là lý do dẫn tới sự gia tăng lượng tiền cung ứng vào thị trường. Mặt khác, hiện trạng trái lại sẽ xảy ra khi nhu cầu xuất khẩu hàng hóa cùng với luồng vốn nước ngoài chảy vào giảm do nền kinh tế thế giới hoặc trong khu vực lâm vào bị suy thoái.
Lạm phát do nhập khẩu
Đây là trạng thái xảy ra khi hàng hoá nhập khẩu với giá tiền cao do ảnh hưởng của thuế hoặc do chính mức giá bán cao. Dẫn đến việc giá thành của hàng hoá trong nước cũng cao hơn làm ảnh hưởng đến mức giá chung của thị trường. Từ đấy, giá cả của toàn bộ các loại hàng hoá cũng bị đội lên gây nên tình trạng lạm phát.
Lạm phát do tiền tệ
Thường xảy ra do tác động từ nghiệp của các ngân hàng, khiến lượng tiền trên thị trường tăng cao. Để giữ đồng tiền không mất giá các ngân hàng tiến hành mua ngoại tệ vào. Hay cũng có thể lý do do ngân hàng thực hiện mua trái phiếu theo yêu cầu của nhà nước. Từ các hoạt động trên khiến cho lượng tiền lưu thông tăng lên đáng kể, gây nên tình trạng này.
>>> Xem thêm: Mô hình kinh doanh là gì? Tầm quan trọng của mô hình kinh doanh
Lạm phát ảnh hưởng kinh tế như thế nào?
Tích cực
Lạm phát không phải luôn luôn xấu, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế. Nhìn chung, lạm phát tiền tệ có thể làm ra một vài ảnh hưởng tích cực như:
- Đẩy mạnh tiêu sử dụng. Các nhu cầu vay nợ, đầu tư sẽ tăng lên,
- Giảm hiện trạng thất nghiệp. Lạm phát Việt Nam khiến mọi người đổ xô đi tìm việc làm, từ đây làm giảm bớt thất nghiệp trong xã hội.
- Thúc đẩy đầu tư. Chính phủ có thể kích thích đầu tư vào những lĩnh vực kém ưu tiên bằng cách mở rộng tín dụng, cho phép các công ty nước ngoài đầu tư để hạn chế lạm phát.
Tiêu cực
Bên cạnh những ảnh hưởng tích cực, lạm phát tiền tệ cũng mang đến các ảnh hưởng tiêu cực, chẳng hạn như:
- Tác động xấu đến cuộc sống người dân. bình thường bạn chỉ mất 10.000 đồng để đổ đầy một lít xăng. Khi lạm phát tiền tệ diễn ra, bạn phải mất đến 20.000 đồng thậm chí là gấp ba. Con số tiền bạc thay đổi chóng mặt & nỗi lo cơm áo gạo tiền dễ khiến nhiều người bị stress. Thậm chí, khi lạm phát và lãi suất đạt đến đỉnh điểm, nhiều người không còn cách nào khác mà rơi vào tình trạng phá sản, thậm chí tự tử vì quá căng thẳng.
- Ảnh hưởng uy tín quốc gia. Zimbabwe, Maroc hay Slovenia là những quốc gia nổi tiếng hàng đầu trong lạm phát tiền tệ, khiến các nước bạn cũng lo sợ khi cộng tác kinh tế.
- Đồng tiền mất giá. Khi lạm phát tăng lên thì giá trị của đồng tiền giảm xuống. Người đi vay sẽ có lợi chẳng hạn như trong việc vay vốn trả góp để đầu cơ kiếm lợi. Đồng thời, nhu cầu tiền vay trong nền kinh tế càng tăng thì đẩy lãi suất càng lên cao.
Nhìn chung, lạm phát có nhiều ảnh hưởng tiêu cực hơn là tích cực. Khi lạm phát Việt Nam xảy ra, người tiêu sử dụng trở nên hoang mang, sẽ kéo theo giá hàng hóa tăng cao khiến đời sống người dân chao đảo.
Lạm phát là gì (Ảnh minh họa)
Kết
Những thông tin trên kỳ vọng đã trả lời cho các bạn về câu hỏi lạm phát là gì. Hơn thế nữa với các nhà đầu tư, chúng ta cần đi trước & đo lường được tình trạng lạm phát để nói ra những quyết định sáng suốt, tránh nguy cơ.
>>> Xem thêm: Kinh tế quốc doanh là gì? Nó có vai trò như thế nào cho thị trường của Việt Nam
Nhật Minh – Tổng hợp và bổ sung
Nguồn: yuanta.com.vn, f88.vn, finhay.com.vn, fcenter.fmarket.vn